Gupik, Pawie Oczko - Poecilia reticulata

Jedna z najbardziej znanych ryb akwariowych. Nie ma chyba nikogo, kto by tej rybki nie znał. A i pewnie niewiele jest osób, które w jakimś momencie by jej nie hodowały. Jest to gatunek, od którego najczęściej zaczyna się swoja przygodę z akwarystyką. Pozycje ta zawdzięcza niewątpliwie i swojemu atrakcyjnemu wyglądowi jak i łatwości hodowli, dużej odporności nawet na niesprzyjające warunki w akwarium. No i co ważne, i szczególnie istotne dla osób które się dopiero wgłębiają w akwarystykę i są często spragnione szybkich sukcesów hodowlanych - jest to gatunek niezwykle łatwo się rozmnażający.

Historia, Nazwa:
Ryby te wypłynęły na "światło dzienne" w 1850 roku, gdy muzeum zoologiczne byłej Królewskiej Akademii Nauk w Berlinie otrzymało przesyłkę gupików z Wenezueli. Kustosz muzeum Wilhelm Peters zbadał je, a wyniki swych badań opublikował 9 czerwca 1859 w miesięczniku Akademii Nauk w Berlinie i nadał tym rybom łacińską nazwę Poecilia reticulata. W 1861 zakonserwowane ryby pochodzące z Barbados przesłano do muzeum w Turynie. Zostały zbadane przez Filippo de Filippi, który stwierdził odchylenia w budowie gonopodium i stworzył dla nich nowy rodzaj: „Lebistes”. W 1866 Robert John Lechmere Guppy wysłał z Trynidadu kilka egzemplarzy tych ryb do Muzeum Brytyjskiego w Londynie. Zbadał je zoolog Albert Günther i nie uznał tych ryb za identyczne z Poecilia reticulata. Od nazwiska uczonego, który przesłał badane okazy nadał im łacińską nazwę Girardinus guppii. Nazwa ta w nomenklaturze naukowej się nie utrzymała, jednakże weszła bardzo mocno do języka potocznego. I dziś zarówno w języku polskim jak i angielskim, te rybki, są to po prostu Gupiki lub z angielskiego Guppy.
W 1906 angielski ichtiolog Charles Tate Regan po raz pierwszy opublikował wyniki badań na temat „pawich oczek”, na podstawie okazów otrzymanych z Trynidadu od Guppyego. Były to 2 samce, które różniły się barwą. Dopiero w 1910 roku angielski hodowca ryb J.A.M. Vivian rozpoczął hodowlę tych okazów w jednym akwarium i stwierdził, że ryby te łatwo krzyżują się między sobą. Ogłosił, że są to ryby tego samego gatunku tylko opisane pod innymi nazwami.

Warto w tym miejscu jeszcze wspomnieć o Gupiku Endlera, Żyworódce Endlera (Poecilia wingei, wcześniej Poecilia sp. Endleri). Na dzień dzisiejszy, ta rybka jest uznawana za odrębny gatunek od "zwykłego" gupika (Poecilia reticulata). Jednakże jest to kwestia dyskusyjna, ustalenia by uznać ta rybkę za oddzielny gatunek zapadały teraz, niedawno, bo w latach 2000. Oficjalną jednolitą nazwę łacińska - Poecilia wingei Poeser, Kempkes & Isbruker -nadano w marcu 2006 roku. Jednakże do dziś część badaczy stoi  na stanowisku,że to nie jest odrębny gatunek.
Tak czy owak, Gupik Endlera dobrze krzyżuje się z tradycyjnymi gupikami, dając płodne i ładne potomstwo.

Występowanie:

Zasięg naturalny gupika obejmuje część Ameryki Południowej położoną na północ od Amazonki wraz z częścią wysp Antylskich. Najdalej na północ gatunek ten sięga do Wysp Dziewiczych, notowany był poza tym na wyspie Barbados i Trynidad.

Jednakże w wyniku czy to celowego zasiedlania tym gatunkiem różnych obszarów (w celu wyeliminowania komarów) czy to po prostu wpuszczany przez akwarystów, z ojczystej Ameryki gupiki zostały rozprzestrzenione do innych rejonów świata. Stwierdzone zostały w środowisku naturalnym w różnych krajach Ameryki Środkowej (np. w Kostaryce, Meksyku, na Jamajce i Kubie), na wyspach Oceanii i w Australii, w krajach Azji południowej (np. w Indonezji, Indiach, Arabii Saudyjskiej), w Afryce (np. w Zambii, Ugandzie i RPA), a nawet w różnych krajach europejskich (w Albanii, Czechach, Słowacji, Holandii i na Węgrzech) oraz w USA.

Gupiki zamieszkują najróżniejsze typy zbiorników wodnych: stawy, kanały, rowy, a także rzeki, górskie strumyki i ujścia rzek wód słodkich i słonawych oraz przybrzeżne wody morskie w pobliżu estuariów. Ryby te wytrzymują szeroki zakres zasolenia, ale odmiany hodowlane wymagają dość wysokiej temperatury (koło 27 °C) i wolno płynącej lub stojącej wody z obfitą roślinnością. Spotykane są nawet w silnie zanieczyszczonych zbiornikach. Gupiki przebywają zwykle w pobliżu powierzchni wody

Opis, wygląd:

Wielkość gupików jest różna, ale samce mają zazwyczaj 1,5–3,5 cm długości, a samice 3–6 cm długości.

Gupiki wykazują wyraźny dymorfizm płciowy. O ile samice są najczęściej nieatrakcyjne kolorystycznie, często szare, z beczułkowatym brzuchem, to samce (smuklejsze) są niezwykle pięknie i kolorowo ubarwione. Czasami jednolicie, a czasami w różnorodne plamy, paski.

Przez lata wyhodowano cała masę różnych kolorystycznych odmian Gupika. Jak i ryb różniących się kształtem płetw.
By to jakoś uporządkować, przypisuje się gupiki do tzw. standardów hodowlanych. Głównym kryterium takiego podziału jest kształt płetwy ogonowej.
W chwili obecnej wyróżniamy 12 standardów gupika.

• A – wachlarz – płetwa ogonowa powinna mieć kształt wąskiego trójkąta, którego wierzchołek tworzy odpowiedni kąt,
• B – triangel – płetwa ogonowa powinna mieć kształt szerokiego trójkąta, którego kąt wierzchołkowy ma odpowiednią ilość stopni,
• C – welon – płetwa ogonowa długa, jej górna i dolna krawędź mają być łukowato wygięte, a tylna krawędź powinna być wklęsła,
• D – proporczyk – płetwa ogonowa powinna mieć kształt wydłużonego prostokąta, zaokrąglonego u nasady,
• E – dwumiecz – płetwa ogonowa powinna być owalna, a jej górne i dolne promienie muszą być mieczowato wydłużone (kształt mieczy),
• F – górny miecz – płetwa ogonowa owalna, a jej górne promienie muszą być mieczowato wydłużone i biec równolegle do osi ciała,
• G – dolny miecz – płetwa ogonowa powinna mieć kształt owalny, jej dolne promienie wydłużone w kształcie miecza,
• H – lira – płetwa ogonowa powinna przypominać kształtem lirę,
• I – łopatka – płetwa ogonowa w kształcie łopatki saperskiej,
• J – płomyk – płetwa ogonowa o kształcie płomienia świecy,
• K – rakietka – płetwa ogonowa okrągła o kształcie rakietki ping-pongowej,
• L – igiełka – płetwa powinna być okrągła i wydłużona na kształt igły.
  

Charakterystyka:
Bardzo spokojna i towarzyska rybka. Nieagresywna do innych.
Powinna być hodowana nie pojedynczo, ale w grupie kilku osobników. Na jednego samca powinny przypadać po 2 lub 3 samice. A to z powodu bardzo dużej aktywności seksualnej samców. W przypadku hodowli 1 samca i tylko 1 samicy, samica będzie ciągle zestresowana i wymęczona "zalotami" samca.

Akwarium:
Gupiki można hodować już w 25 litrach (1 samiec i 3 samice).
Gupiki zamieszkują najróżniejsze typy zbiorników wodnych: stawy, kanały, rowy, a także rzeki, górskie strumyki i ujścia rzek wód słodkich i słonawych oraz przybrzeżne wody morskie w pobliżu estuariów. Stąd więc i wystrój akwarium może być bardzo różny. Na zasadzie, co nam wizualnie będzie pasować, podobać się.

Temperatura: 18-32 stopni. Ogólnie bardzo tolerancyjna rybka na zakres temperatur. Wytrzymuje spadki do 16 stopni, a nawet niektóre odmiany chwilowe spadki temperatury do 12 stopni. Jednakże trzeba pamiętać, że wiele rasowych odmian hodowlanych wymaga dla odmiany zdecydowanie wyższego zakresu temperatur. Nawet koło 27 stopni.
Ogólnie Gupiki wola cieplejszą wodę, w której szybciej się rozwijają. Jednakże krócej żyją w bardzo ciepłej wodzie.
Woda: twarda lub średnio twarda o odczynie obojętnym.
           W tym miejscu warto dodać,że gupik jest niezwykle plastyczną rybą, jeśli chodzi o zasolenie. Może żyć i rozmnażać się w Estuariach czyli ujściach rzek, miejscach gdzie woda słodka miesza się ze słoną. O samych estuariach pisałem tu -> Estuarium - ujście rzeki.
Gupik może też wręcz żyć w wodzie typowo morskiej. Wytrzymuje zasolenie do 150% standardowego zasolenia wody morskiej.
PH: 6.0 - 8.5
Rośliny: akwarium powinno być zdecydowanie obsadzone roślinami. Roślinność może być gęsta.
Oświetlenie: Wg swojego gustu. W przypadku posiadania roślin musimy pamiętać,że jednak rośliny potrzebują zdecydowanie światła ;)

Towarzystwo:
Jest to rybka bardzo spokojna i towarzyska. Więc nie ma problemów by ja łączyć z bardzo różnymi innymi gatunkami.  Oczywiście należy uwzględnić preferencje pokarmowe innych gatunków, by nasz gupiki nie stały się pokarmem dla innych drapieżnych ryb.

Odżywianie: Gupik jest rybą wszystkożerną. Chętnie spożywa każdy rodzaj pokarmu, jednak najlepiej, jak każdego hodowane zwierzę, karmić w sposób urozmaicony. Monotonna dieta (szczególnie oparta na sztucznym pokarmie) może być dla gupików szkodliwa. Uwielbia polować na żywe larwy komarów: ochotkę i wodzienia, mniejsze żywe dafnie i na narybek. Można również podawać zmrożone i posiekane dżdżownice, mrożone serce wołowe, mrożoną ochotkę, mrożony wodzień, pokarmy płatkowe roślinne i suszone dafnie. Do prawidłowego rozwoju wymagają również pokarmu roślinnego (glony). Można też podawać rozdrobnione liście szpinaku i sałaty, oraz rozmoczone płatki owsiane i kaszę mannę.

Rozmnażanie:
Bardziej niż proste. Gupiki słyną z tego,że się mnożą jak..głupie ;)
Wystarczy kupić samca i kilka samic i..poczekać. A w perspektywie kilku tygodni z pewnością doczekamy się narybku.

Gupiki są rybami jajożyworodnymi, co oznacza, że samice nie składają ikry, lecz rodzą w pełni ukształtowane młode, gotowe od razu do samodzielnego życia.
Do rozmnażania najlepsza jest temperatura wody od 22 °C do nawet 30 °C. Zapłodnienie ma charakter wewnętrzny, samiec dokonuje go za pomocą płetwy odbytowej przekształconej w gonopodium. Ciąża trwa około 22–26 dni.
Jeśli zależy nam koniecznie na dużej ilości młodych, to tuż przed samym porodem dobrze jest przenieść matkę do innego zbiornika. Wynika to z możliwego kanibalizmu matki wobec młodych, jak i innych gupików w akwarium. Lub tez i innych ryb, bo np. na narybek gupika bardzo uwielbiają polować skalary. Takie przenoszenie nie jest konieczne, jeśli w akwarium jest bardzo dużo roślin i mało ryb. Wtedy narybek (a przynajmniej jego spora część) ma szanse się schronić w gęstwinie roślin.
Poród trwa zwykle kilka godzin. Liczba małych rybek zależy od wzrostu, wymiarów i warunków życia samicy. Jest ich od kilku do kilkudziesięciu, a nawet do 250. Małe rybki karmimy czy to wrotką i cyklopem, czy to roztartym na pył suchym płatkowanym pokarmem.

Samica gotowa jest do kolejnego zapłodnienia już w kilka godzin po porodzie. Jeżeli do zbliżenia nie dojdzie, może użyć spermy tego samego samca, którą jest w stanie magazynować. W ten sposób potrafi zajść w ciążę nawet 4 razy z rzędu. Rozwój zarodków następuje w temperaturze od 18.5 °C do nawet 31 °C.

 Źródła: Na podstawie własnych obserwacji oraz internetu.
 Zdjęcia: Wikipedia

 Skomentuj ten post na FORUM